Sau hơn 4 năm triển khai Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tỉnh Khánh Hòa đạt nhiều kết quả nổi bật; hạ tầng vùng dân tộc thiểu số được đầu tư đồng bộ; tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh; thu nhập, trình độ dân trí và chất lượng đời sống đồng bào được cải thiện rõ rệt. Những kết quả này thể hiện sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự đồng lòng, nỗ lực của đồng bào các dân tộc thiểu số trong tỉnh.
Tỉnh Khánh Hòa, có diện tích 8.555 km2, dân số khoảng 2,2 triệu người, có 64 xã, phường và 01 đặc khu; toàn tỉnh có 36 dân tộc thiểu số sinh sống, với trên 293 nghìn người (chiếm 13,15% dân số toàn tỉnh); trong đó, dân tộc Raglai nhiều nhất với 153.791 khẩu, chiếm 6,8%, dân tộc Chăm với 106.222 khẩu, chiếm 4,75%, dân tộc K’Ho 9.950 khẩu, chiếm 0,5%; các dân tộc khác chiếm 1,1% so với dân số toàn tỉnh. Theo Quyết định số 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, toàn tỉnh có 56 xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và 137 thôn đặc biệt khó khăn.
Những năm qua, các cấp ủy, chính quyền trong tỉnh đã tập trung huy động mọi nguồn lực, ban hành nhiều chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển vùng dân tộc thiểu số, qua đó bộ mặt nông thôn miền núi ngày càng khởi sắc. Hệ thống giao thông, điện, trường, trạm, nước sinh hoạt được đầu tư đồng bộ; nhiều mô hình sản xuất hiệu quả được nhân rộng; đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào từng bước được cải thiện. Niềm tin của đồng bào đối với Đảng, Nhà nước ngày càng được củng cố.
Thực hiện Nghị quyết số 10/NQ-CP, 28/01/2022 của Chính phủ về ban hành Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Quyết định số 1657/QĐ-TTg, ngày 30/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu là phát triển toàn diện, nhanh và bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; rút ngắn khoảng cách phát triển so với vùng đồng bằng; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh; giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Thực hiện Nghị quyết số 12/NQ-HĐND, ngày 01/7/2025 tỉnh đã thành lập Sở Dân tộc và Tôn giáo Khánh Hòa trên cơ sở hợp nhất hai sở trước đây.
* Những kết quả nổi bật sau hơn 4 năm triển khai
- Về phát triển hạ tầng và giảm nghèo bền vững: Đến năm 2025, 100% xã vùng dân tộc thiểu số có đường ô tô đến trung tâm xã được bê tông hóa, 100% thôn có đường giao thông cứng hóa, 99,94% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia, 99,66% hộ có nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Toàn tỉnh có 24 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 6 xã đạt chuẩn nâng cao; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm còn 9,77%. Thu nhập bình quân của đồng bào dân tộc thiểu số tăng từ 21,5 triệu đồng (2021) lên 34 triệu đồng/người/năm (2025). Hệ số HDI của tỉnh đạt 0,752 cao hơn mức trung bình toàn quốc.
Cơ sở hạ tầng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi được đầu tư khang trang
(Tỉnh lộ 9 đoạn đi qua địa bàn xã Đông Khánh Sơn)
- Công tác giáo dục dân tộc được quan tâm sâu sát. Toàn tỉnh hiện có 11 trường dân tộc nội trú và 11 trường bán trú, đáp ứng nhu cầu học tập của con em vùng dân tộc. Tỷ lệ trẻ mẫu giáo 5 tuổi đến trường đạt 98,33%, học sinh tiểu học đạt 99,64%, trung học cơ sở đạt 95,47% và trung học phổ thông đạt 97,3%. Tỷ lệ người từ 15 tuổi trở lên biết đọc, biết viết tiếng phổ thông đạt 96,84%. Bên cạnh đó, công tác đào tạo nghề được đẩy mạnh, với 42.550 lao động dân tộc thiểu số được đào tạo nghề phù hợp (chiếm 60,4%), góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và giảm nghèo bền vững. Giai đoạn 2021-2025, tỉnh hỗ trợ học bổng nghề cho 5.494 học sinh trung cấp người dân tộc thiểu số, đồng thời cử tuyển, bồi dưỡng chuyên môn cho gần 3.400 cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số.
- Về y tế và an sinh xã hội: Ngành y tế chú trọng mở rộng mạng lưới khám chữa bệnh và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe vùng dân tộc. 94% đồng bào dân tộc thiểu số tham gia bảo hiểm y tế, 98,8% phụ nữ sinh con tại cơ sở y tế, 64% phụ nữ mang thai được khám thai định kỳ, tỷ lệ tử vong mẹ bằng 0 trong ba năm gần đây. Công tác phòng, chống suy dinh dưỡng, tiêm chủng, chăm sóc trẻ dưới 5 tuổi được triển khai đồng bộ, đưa tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân xuống còn 15,4%.
- Bảo tồn văn hóa và phát triển xã hội: Các hoạt động gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống được triển khai sâu rộng. Hiện có 88,3% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng, 92,4% thôn duy trì đội văn nghệ dân gian hoặc câu lạc bộ truyền thống, góp phần bảo tồn các làn điệu dân ca, nhạc cụ, lễ hội của người Raglai, Chăm, Ê Đê... Tỉnh cũng tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, phòng chống tệ nạn, giữ vững an ninh trật tự vùng miền núi.
- Bảo vệ rừng và phát triển sinh kế bền vững: Khánh Hòa đạt tỷ lệ che phủ rừng 47,18%, tương ứng tổng số diện tích rừng 403.680,33 ha. Chính sách khoán bảo vệ rừng giúp hàng nghìn hộ dân có thêm thu nhập bình quân từ 15-18 triệu đồng/năm, đồng thời hình thành các mô hình sinh kế gắn với bảo tồn thiên nhiên và phát triển du lịch sinh thái cộng đồng.
* Khó khăn, hạn chế
- Chương trình được triển khai với quy mô lớn, gồm nhiều dự án thành phần và sự tham gia của nhiều bộ, ngành, cơ quan; trong khi đó, việc ban hành văn bản hướng dẫn còn chậm, chồng chéo, thiếu thống nhất, gây khó khăn cho địa phương trong tổ chức thực hiện, ảnh hưởng tiến độ và kết quả giải ngân. Điều kiện kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số còn thấp; một bộ phận người dân còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ của Nhà nước.
- Công tác tuyên truyền, vận động ở cơ sở chưa hiệu quả; nội dung tuyên truyền chưa sát thực tế, chưa làm rõ quyền lợi và trách nhiệm của người dân nên chưa thu hút được sự tham gia tích cực.
- Sau khi sáp nhập và thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, đội ngũ cán bộ cấp xã phụ trách công tác dân tộc, tôn giáo còn thiếu kinh nghiệm, kỹ năng nghiệp vụ; chất lượng tham mưu, tổng hợp còn hạn chế.
* Phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp giai đoạn 2026-2030
Trong giai đoạn 2026-2030, tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 88/2019/QH14 của Quốc hội, Quyết định số 1719/QĐ-TTg, ngày 14/10/2021 và Quyết định số 920/QĐ-TTg, ngày 14/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu trọng tâm là phát triển toàn diện, bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, từng bước rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các vùng, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Phấn đấu đến năm 2030, thu nhập bình quân của đồng bào dân tộc thiểu số đạt bằng 1/2 mức bình quân chung của cả nước; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 10% theo chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025; 70% số xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt chuẩn nông thôn mới, cơ bản không còn xã, thôn đặc biệt khó khăn; hằng năm, thu hút khoảng 5% lao động chuyển sang làm việc trong lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch, dịch vụ, đến năm 2030 có ít nhất 40% lao động người dân tộc thiểu số có việc làm ổn định trong các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch, dịch vụ; 80% hộ nông dân người dân tộc thiểu số làm kinh tế nông, lâm nghiệp hàng hoá; tỷ lệ che phủ rừng được duy trì trên 46,5%; trên 85% xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có hệ thống hạ tầng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, xóa bỏ tình trạng nhà ở tạm, dột nát, hoàn thành các chỉ tiêu phát triển bền vững đến năm 2030; tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 111/2024/QH15 của Quốc hội nhằm điều chỉnh linh hoạt nguồn vốn đầu tư, tạo điều kiện để địa phương chủ động trong phân bổ và điều hành các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia. Các sở, ban, ngành, địa phương tăng cường phối hợp, phát huy vai trò tham mưu, kịp thời nắm bắt, xử lý những vấn đề bức xúc của đồng bào, đảm bảo thực hiện thống nhất, hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc.
Để hoàn thành các mục tiêu trên, tỉnh Khánh Hòa tập trung triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp chủ yếu sau:
1. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách dân tộc, bảo đảm mọi cá nhân, tổ chức sinh sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đều hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm khi tham gia các chương trình, dự án. Quan tâm xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền ở cơ sở có hiểu biết, kỹ năng vận động, am hiểu chính sách dân tộc; đồng thời có chế độ, chính sách động viên phù hợp.
2. Rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác dân tộc; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn.
3. Tập trung nguồn lực hỗ trợ giải quyết cơ bản nhu cầu về đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho người dân; tạo điều kiện để doanh nghiệp, hợp tác xã, nhóm hộ tham gia các mô hình sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, phát triển sinh kế cộng đồng, thúc đẩy đầu tư và tạo việc làm, góp phần giảm nghèo bền vững.
4. Chú trọng công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch; xây dựng đội ngũ trí thức, nghệ nhân, cán bộ văn hóa người dân tộc thiểu số; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho Nhân dân, qua đó vừa giữ gìn bản sắc văn hóa, vừa tạo việc làm, nâng cao đời sống tinh thần, góp phần xóa đói giảm nghèo.
5. Tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; ưu tiên các công trình trọng điểm, có tính kết nối liên thôn, liên xã, tạo động lực phát triển; khắc phục tình trạng đầu tư manh mún, dàn trải, hiệu quả thấp.
6. Tăng cường bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; chủ động nắm chắc tình hình, giải quyết kịp thời các mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện ngay từ cơ sở; đấu tranh, ngăn chặn, xử lý hiệu quả các loại tội phạm, không để phát sinh “điểm nóng”, góp phần xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, giữ vững ổn định chính trị - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Google+